Aż u 8% osób cierpiących na alergie stwierdzono pokrzywkę. Przybiera postać swędzących zmian skórnych, towarzyszy jej opuchlizna i bąble. Skąd się bierze pokrzywka idiopatyczna i jak jej zaradzić?

Pokrzywka idiopatyczna na ogół pojawia się na skutek reakcji alergicznych, ale eksperci zgodnie przyznają, że ciężko mówić o konkretnych przyczynach. Poważnym problemem jest diagnostyka oraz długotrwałe leczenie, przez co objawy mogą utrzymywać się nawet kilka tygodni. Mówi się o dwóch postaciach pokrzywki: ostrej trwającej do sześciu tygodniu, której objawy zazwyczaj ustępują samoistnie bez pozostawiania przebarwień skórnych lub blizn, oraz przewlekłej utrzymującej się dłużej niż sześć tygodni, której towarzyszy silny świąd, przy czym postać ostra występuje znacznie częściej niż przewlekła.

Przyczyny pokrzywki idiopatycznej

Wprawdzie wspomnieliśmy, że konkretne przyczyny powstawania pokrzywki idiopatycznej nie są do końca znane, ale za to eksperci wytypowali najczęstsze czynniki, które mogą wywołać pokrzywkę u alergików. Są to alergeny wziewne jak pyłki czy sierść zwierząt, alergeny pokarmowe, fizykalne (czyli reakcje na ciepło, zimno i promienie słoneczne), alergeny zwierzęce jak jad owadów oraz ekspozycja na lateks. Oprócz alergenów na liście czynników mogących powodować pokrzywkę są: niektóre leki (na przykład niesteroidowe leki przeciwzapalne i niektóre antybiotyki), choroby tarczycy, choroby z autoagresji jak toczeń układowy, infekcje pasożytnicze i grzybicze, zapalenia wirusowe i bakteryjne oraz choroby nowotworowe.

Najczęściej pokrzywka idiopatyczna występuje u osób pomiędzy 20-tym a 40-tym rokiem życia. Standardowymi objawami są blade i wypukłe bąble, podobne do tych po poparzeniu, otoczone zaczerwienieniem, które wywołują czasem bardzo silne wrażenie pieczenia i swędzenia. Uporczywe objawy nasilają się głównie wieczorem, co może powodować drażliwość i trudności w zasypianiu, a nawet problem bezsenności.

Efektami pojawienia się pokrzywki jest obniżenie jakości życia, a także produktywności – ta może być nawet o 30% niższa. Wpływ pokrzywki na jakość życia doskonale obrazuje diagram dostępny na stronie: https://www.claritine.pl/pl/o-alergii/objawy-alergii/pokrzywka/.

Czy to pokrzywka idiopatyczna?

Pokrzywka idiopatyczna różni się tym od standardowej pokrzywki, że średnio jej objawy mogą utrzymywać się nawet do pięciu lat, co znaczy, że może się pojawić nagle i równie nagle samoistnie zniknąć (do 24 godzin), może też trwać kilka tygodniu i być bardzo uciążliwa. Co istotne, rzadko pojawia się u dzieci, za to częściej występuje u kobiet niż u mężczyzn. Jest to najbardziej problematyczna pokrzywka, jeśli chodzi o procedurę rozpoznania i leczenia. Rozpoznać ją można dopiero po wykluczeniu wszystkich pokrzywek objawowych na podstawie serii specjalistycznych badań.

Zmiany skórne występujące przy pokrzywce idiopatycznej są podobne do oparzeń skóry. Pęcherze z reguły są porcelanowo-białe lub różowe, zawsze otoczone rumieniem i mogą pojawić się w dowolnym miejscu na ciele, a nawet pokrywać całe ciało, jak to jest w przypadku reakcji na zimno. U większości pacjentów bąble się zlewają, tworząc różne kształty i zajmują rozległą część skóry, wywołują przy tym uporczywe swędzenie. Standardowymi objawami towarzyszącymi są: bóle stawów, gorączka, zaburzenia układu pokarmowego, złe samopoczucie oraz obrzęk naczynioruchowy.

Leczenie pokrzywki idiopatycznej

Ze względu na brak zdefiniowania konkretnej przyczyny choroby leczy się jej objawy.

Przy swędzącej pokrzywce idiopatycznej stosuje się leki przeciwhistaminowe I i II generacji, niektóre z nich są dostępne bez recepty (preparaty i pochodne cetyryzyny). Blokują one receptory odpowiedzialne za pojawienie się zmian skórnych, przy czym II generacja postrzegana jest jako bezpieczniejsza, ponieważ nie wywołuje takich skutków ubocznych, jak I generacja (senność, zaburzenia widzenia i koordynacji ruchowej, nudności, biegunka, suchość w ustach, wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów). Ich zadaniem jest łagodzenie uporczywego świądu i zmniejszenie zmian skórnych.

Ostra pokrzywka idiopatyczna może ustąpić bez leczenia w ciągu kilku lub kilkunastu dni w 80% przypadków. Przewlekła wymaga stosowania leków przeciwalergicznych dobranych przez lekarza, a jeśli zmiany skórne nie znikają, do leczenia włączane są sterydy. Oprócz leczenia farmakologicznego można stosować domowe sposoby, które mogą przynieść ulgę. Pierwszym krokiem jest wyeliminowanie lub unikanie czynników powodujących wysiew bąbli skórnych, unikanie stresu, ograniczenie alkoholu i zadbanie o wypoczynek. Zmiany skórne należy pielęgnować z użyciem delikatnego mydła i ciepłej wody, bez intensywnego pocierania. Wskazane jest również stosowanie chłodnych okładów i przebywanie w zimnych pomieszczeniach, co może przynieść ulgę przy swędzących bąblach.

Udaj się do lekarza!

Jeżeli obrzęk występuje w okolicy błony śluzowej jamy ustnej, nosa, gardła należy skonsultować się z laryngologiem, bo może być konieczne podanie kwasu traneksamowego lub osocza świeżo mrożonego. Warto przy tym wiedzieć, że standardowo opuchlizna utrzymuje się dłużej niż same bąble, może być także groźna dla zdrowia i doprowadzić do uduszenia, jeśli dojdzie do obrzęku krtani. Dodatkowo objawy w postaci kołatania serca, nudności, wymiotów mogą wskazywać na reakcję anafilaktyczną, która wymaga obserwacji w warunkach szpitalnych.

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!